Trở Về Nguồn

Để cung cấp thêm tư liệu cho những suy tư về căn tính và đoàn sủng của Dòng, Dựng Lều xin giới thiệu một số tài liệu liên quan đến lịch sử và các Đấng tổ phụ của Dòng. Những tài liệu này trích dịch từ những báo cáo thường niên của các vị thừa sai (MEP) ở Capuchia và từ Bản tin của Hội Thừa Sai Paris (MEP) vào những năm đầu thế kỉ 20, tức thời kì khai sinh của Dòng Thánh Gia

Bối cảnh kitô giáo thời đầu thế kỉ 20

Báo cáo năm 1903 :

Dân số công giáo : 33.469 người
Rửa tội người lớn : 801 người
Rửa tội trẻ em bên lương : 4.986 người.

Đức cha Bouchut viết : “Với một tâm trạng buồn vui lẫn lộn khi tôi viết báo cáo về công việc truyền giáo ở Campuchia năm 1902-1903. Chúa đã thử thách chúng tôi rất nhiều, Ngài lấy đi để rồi Ngài làm cho tốt đẹp hơn. Tôi tin tưởng vào số đông những người thợ gặt của mình, mà tôi nghĩ là rất cần thiết theo con mắt loài người.

Sau những rắc rối trong vấn đề sắp xếp các hạt bởi sự mất mát của một số người anh em đáng mến của chúng ta, chúng tôi đã có thể duy trì công việc truyền giáo phát triển bình thường như những năm trước. Vị tiền nhiệm đáng kính của tôi đã thúc đẩy mạnh mẽ công cuộc truyền giáo và đã tổ chức công việc này một cách có tính lâu dài. Nhờ sự thúc đẩy và nhiệt huyết truyền giáo bền bỉ này mà chúng tôi có thể ghi nhận được những thành quả hết sức tốt đẹp. Từ khi đến Capuchia, tôi đã thăm viếng rất nhiều hạt của Phủ doãn tông toà này.

Trong khi thăm viếng các nơi, tôi nhận thấy rằng, nhiệt huyết tông đồ đem về cho Chúa nhiều linh hồn bao nhiêu có thể, luôn trong tim những người cộng sự của tôi và, tất cả luôn tìm kiếm phương cách tốt nhất để tiếp cận con chiên và những người lương nghèo khổ. Chính vì thế mà sự hiểu biết và thực hành đạo được tiến triển một cách vững chắc.

Trong báo cáo này, tôi rảo qua công việc truyền giáo, từ bắc tới nam, tôi chỉ dừng lại ở những điểm tôi thấy là mới mẻ […]

Chủng viện tiếp tục phát triển. Chúng ta vừa có một tân linh mục vào dịp Phục sinh, và một vị nữa vào tháng chín. Cơ sở vật chất chủng viện thật rộng lớn và ngăn nắp, và điều qú nhất là rất vững chắc. Đây là công trình do cha Hergott vừa là kiến trúc sư vừa là chủ thầu xây dựng. Nhưng! Trong kiến trúc lớn lao này, khi mà ta vui mừng vì đã hoàn tất, thì nhận thấy rằng vẫn còn nhiều điều cần phải làm. Nhà nguyện cũ được giữ lại cần phải sửa chữa đáng kể, và Bề trên chủng viện cho biết trần nhà đã quá bệ rạc.  Những công việc khác cũng khá khẩn cấp : thành lập một trường trung học pháp ở Nam vang, và mở một trường đào tạo giảng viên giáo lí. Chính quyền thuộc địa cắt những nguồn trợ cấp dành cho các trường học vùng Đông Dương. Chúng ta không thể để đóng cửa tất cả các trường học này. Nó rất cần thiết cho việc dạy dỗ cũng như giáo dục kitô giáo của con em chúng ta. Lạy Chúa Quan Phòng, xin đoái thương đến giúp chúng con!”

Báo cáo năm 1904 :

Dân số công giáo : 34.485 người
Rửa tội người lớn : 1.036 người
Rửa tội trẻ em bên lương : 5.101 người.

Đức cha Bouchut viết, “Kết quả công việc năm 1903-1904 ghi nhận một bước tiến trong công cuộc loan báo Tin Mừng ở Campuchia. Con số rửa tội người lớn tăng rõ ràng so với những năm trước. Mặt khác, chúng tôi đã chuẩn bị cho tương lai bằng cách bày tỏ lập trường của mình trong một số điểm khác nhau đang con bỏ ngỏ, và đầu tư nhiều cho công việc trở lại của người Trung Hoa. Bảng trình bày những công việc thực hiện năm nay, chứng tỏ rằng sự đánh giá của tôi là đúng đắn. Những hạt đứng đầu trong danh sách là : Boot, 74 rửa tội người lớn; Soai-rieng, 70; Thánh mẫu, 68; Cần thơ, 68; Long hưng, 56; Năng gù, 55; Mỗi vị thừa sai mang về những bó lúa của mình ít nhiều trĩu nặng, nhưng đều do rất nhiều công khó.

Năm ngoái, tôi loan báo một phong trào trở lại của người Hoa, và lấy làm tiếc đã không có những phương cách hộ trợ hiệu quả. Năm nay, những người anh em chúng tôi thành công duy trì và phát triển thêm chút ít. Cha Brun rửa tội được 34 người Hoa. Ngài đã dựng một nhà nguyện tại Rạch gòi. Ngài nhận xét rằng “Đây là nhà nguyện đầy tiên được xây dựng trong một khu kitô giáo thuần tuý Hoa ở Campuchia. Lạy Chúa xin ban sự bền chí cho nhóm nhỏ tân tòng này, để họ trở thành nơi gặp gỡ và những nhà thuyết giảng Tin Mừng cho những người anh em của họ.”

Tại Bạc liêu, cha Jules Duquet cũng có một số dự tòng người Hoa, và xin tôi những giáo lí viên để dạy dỗ họ. Nhưng than ôi! Tôi không có một người nào. Theo tôi, sự thiếu thốn nhân sự trợ giúp là một cản trở lớn nhất cho sự thành công trong việc loan báo Tin Mừng.

Năm nay, chủng viện lại cung cấp thêm 3 linh mục. Công việc của các nữ tu Chúa Quan Phòng tiếp tục phát triển. Nhờ Chúa thương, họ đã không bị bách hại, dù rằng chúng tôi vẫn sống trong sự sợ hãi. Những nữ tu người Việt dòng Mến Thánh Giá, đi đến những vùng ven sông Mêkông và  Sach-pouy, gần Battambang. Họ sẽ coi các trường và nhà trẻ Sainte-Enfance ở đó.

Cuối cùng, chúng tôi đã bắt đầu thành lập một công trình mà chúng tôi rất mong muốn từ lâu, đó là thành lập một trường đào tạo những giảng viên giáo lí thực thụ, được huấn luyện tốt và tận tâm trong công việc. Cha Pianet, thừa sai tại Banam, người đảm nhận trách nhiệm này, không nề hà bất cứ điều gì, để chuẩn bị cho sự thành công của trường này. Năm tới, trường sẽ bắt đầu hoạt động.

Xin Thiên Chúa đoái thương ban phúc lành cho những chương trình dự kiến mà Ngài đã khơi dậy, được thực hiện tốt đẹp.

 (Còn tiếp)

Thông Phán trích dịch