TRUNG THÀNH

Khi nói đến việc trung thành ta thường hay nghĩ tới việc lập đi lập lại một động tác, một công việc, một lời hứa nào đó... như một thời khóa biểu. Những điều đó chủ yếu là để tiến tới sự phát triển con người: một cầu thủ bóng đá tập đi tập lại động tác sút bóng là để đạt được một kỹ năng cao, để hy vọng có thể trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp. Không ai trung thành với một điều gì đó mà lại không có một lý tưởng, một mục đích mình muốn hướng đến.

Để việc trung thành trở nên sinh động, con người không chỉ hành động một cách máy móc mà phải biết năng động sáng tạo thêm.

Sự trung thành có thể được thực hiện tùy theo thời gian ngắn dài hoặc là trung thành mãi mãi, tùy theo lý tưởng được đặt ra là lý tưởng gì. Để đạt được một kỹ năng nào đó, người ta không nhất thiết phải trung thành với việc tập luyện đó mãi mãi khi kỹ năng đó đã được đạt tới. Nhưng, để trở thành một người tốt về mọi mặt, người ta buộc phải trung thành với các việc tu luyện lâu dài hơn, vì đó không phải là việc có thể làm xong trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng nó đòi hỏi phải trung thành tập luyện một thời gian dài, có khi phải trung thành kéo dài tới lúc nhắm mắt lìa đời.

Để đạt được sự trung thành tuyệt đối mang tính cách lâu dài xứng đáng với lý tưởng muốn vươn tới thì không phải là chuyện đơn giản dễ làm, vì ta phải luôn nhớ rằng ta đang sống trong thân phận giới hạn của con người. Nói cách khác, cho dù lý tưởng có cao cả đến mức đòi hỏi con người phải trung thành tuyệt đối, thì ta cũng vẫn phải chấp nhận một sự trung thành  ở mức độ tương đối vì chúng ta cũng vẫn chỉ là những hữu thể giới hạn, và khi không thể làm được hơn nữa thì phải chấp nhận tháo cởi những ràng buộc ngoài khả năng.

Mặc dù con người nhận biết được giới hạn yếu đuối của mình, thậm chí đã từng trải qua những kinh nghiệm bất trung và thất tín của mình, nhưng con người vẫn muốn thấy sự cam kết, cụ thể nhất là những việc hệ trọng trong đời sống hôn nhân và đời sống tu trì. Khi hai bên cam kết trung thành, họ không chỉ cam kết một thời gian mà là cam kết cả đời, họ không chỉ cam kết một vài khía cạnh mà là cam kết một cách toàn diện và trọn vẹn. Vợ chồng hai bên cam kết trung thành với nhau cũng như tu sĩ cam kết trung thành với Thiên Chúa, ai cũng muốn thấy sự trung thành từ phía người khác cũng như từ phía mình. Phải chăng đây chính là ước vọng do chính Thiên Chúa gieo vào lòng con người cùng với bản tính của con người. Nếu chính Thiên Chúa đã thắp lên trong lòng con người ước vọng tốt đẹp ấy, thì chắc hẳn Thiên Chúa cũng sẽ giúp con người đạt được ước nguyện ấy, dù chỉ là đạt được trong tâm thức con người thôi.

Để con người đạt được sự trung thành như lòng mong ước thì tiên vàn con người phải biết nhìn lên Thiên Chúa, Đấng đã trung thành với con người qua các Giao Ước. Thiên Chúa đã trung thành không phải chỉ khi con người trung tín, mà cả khi con người bất trung. Trung thành không chỉ bằng cách máy móc tuân thủ các điều khoản của giao ước như một thời khóa biểu, mà còn phải biết sáng tạo ra đủ mọi phương thức nhằm thực hiện tối đa những điều đã cam kết. Đúng như Phaolô đã đúc kết: “Nếu ta cùng chết với Đức Kitô ta sẽ cùng sống với người. Nếu ta kiên tâm chịu đựng, ta sẽ cùng hiển trị với Người. Nếu ta chối bỏ Người, Người cũng sẽ chối bỏ ta. Nếu ta không trung tín, Người vẫn một lòng trung tín, vì Người không thể nào chối bỏ chính mình” (2Tm 2,11-13). Khi con người hiểu được lòng trung thành của Thiên Chúa với con người, lúc đó sẽ giúp cho con người dễ dàng thực hiện cam kết trung thành một cách sâu sắc hơn, bền vững lâu dài, sáng tạo và phong phú hơn.

Bênađô