Sang Bờ Bên Kia

“Chúng ta hãy sang bờ bên kia” (Mc 4, 35). Sau một ngày bôn ba rao giảng, chiều đến, Chúa Giêsu đề nghị các môn đệ cùng làm một cuộc vượt biển hồ sang bờ bên kia. Đây chắc chắn không phải là đi tìm một sự bình yên hay tìm một chốn nghỉ ngơi. Vì ngay khi vừa lên thuyền ở bên kia bờ thì Chúa Giêsu đã phải chạm trán với thần ô uế, và sau đó là sự khước từ của cư dân miền Ghêrasa này. Vậy sang bờ bên kia có ý nghĩa gì?

Quyết định sang bờ bên kia

Trước hết đó là chọn thực hiện một sự thay đổi. Đó là một sự cắt nhịp, phá vỡ nhịp sống bình thường, để làm mới lại một hành trình trong cuộc sống. Nó cần thiết cả khi đang thành công lẫn đang thất bại. Nó giúp ta tạo một khoảng cách an toàn đối với những thành công hay thất bại của ta. Nếu đang thành công thì sự ngắt nhịp này có tác dụng đưa ta “trở lại mặt đất” nhằm tránh những thất bại ê chề do sự “ngủ yên trên chiến thắng”. Còn nếu đang thất bại thì sự “sang bờ bên kia” giúp ta bình tĩnh và bình tâm hơn để đối diện với nó và thoát ra khỏi tình trạng không mong muốn này. Mọi sự được bắt đầu bằng việc “bỏ lại bên này” những bận tâm lo lắng, những công việc và cách thức vẫn làm, với những thành công và thất bại. Bỏ lại “bên này” để xuống thuyền sang bờ bên kia.

Xuống thuyền

Bước xuống thuyền là thực hiện một cuộc phiêu lưu mạo hiểm. Là chấp nhận tình trạng tròng trành, lênh đênh của con thuyền giữa biển khơi. Là chấp nhận lệ thuộc vào con thuyền, vào thiên nhiên với sóng gió có thể xảy đến bất cứ lúc nào. Là tự ràng buộc và chia sẻ trách nhiệm với những người cùng trên con thuyền với mình.

Bước xuống thuyền là thừa nhận rằng mình không thể làm được 100% điều mình muốn. Hành động và ý muốn của mình còn bị chi phối bởi rất nhiều yếu tố khác nữa. Mặt khác, bước xuống thuyền là hoà mình vào một tập thể gắn bó, cùng hành động theo một hướng và một lí tưởng, nhằm đi đến một đích chung. Như vậy, bước xuống thuyền là dấn thân, là đặt niềm tin vào những người cùng đi, những người đồng hội đồng thuyền với mình. Nhất là tin tưởng vào Đức Giêsu vẫn luôn hiện diện trên thuyền, cho dù có lúc dường như Người đang ngủ ở một xó xỉnh nào đó ở cuối thuyền!

Có những lúc sóng gió nổi lên dữ dội như muốn vùi dập con thuyền. Những đôi tay chèo chống đã cảm thấy đuối sức và rã rời mà con thuyền vẫn không tiến lên được. Khi đó cần phải đánh thức Đức Giêsu dậy để Người ra tay. Đừng ngại “làm phiền” Đức Giêsu trong những trường hợp như vậy. Chính Người còn dạy chúng ta làm phiền Người hơn thế nhiều (x. Lc 11, 5-8). Việc làm phiền này giúp ta hiểu ra rằng mình chỉ là những kẻ hèn nhát, thiếu đức tin (x. Mc 4, 40).

Bờ bên kia

Bờ bên kia nơi mà Đức Giêsu ra lệnh cho các môn đệ tới chính là vùng đất của dân ngoại Ghêrasa. Đó là một vùng đất lạ đối với các môn đệ.

Lạ trước hết về mặt địa lí. Chắc các môn đệ của Đức Giêsu chưa một lần đặt chân đến vùng đất này (vì dân Do thái thường không muốn giao lưu, liên lạc với dân ngoại). Kế đến lạ vì sự khác biệt về niềm tin tôn giáo và văn hoá.

Đến một nơi hoàn toàn lạ lẫm, việc đầu tiên người ta phải làm là quên đi thói quen và lối sinh hoạt xưa nay của mình, để tìm hiểu và thích nghi với những điều kiện mới. Điều này đòi hỏi người ta phải mở ra để đón nhận, thậm chí chấp nhận những khác biệt với mình, chứ không thể đóng kín với những thiên kiến của mình được. Như vậy kinh nghiệm ở “bờ bên kia” giúp  người ta có cái nhìn cởi mở và bao dung hơn.

Sau khi đã mở ra với sự mới mẻ và khác biệt, người ta bắt đầu lượng định giá trị của những yếu tố văn hoá và tôn giáo khác biệt ở đó. Với một người tông đồ thì đây là lúc ý thức và hành động truyền giáo bắt đầu lên tiếng.

Sang bờ bên kia, một hành trình nhân bản và đức tin

Trong đời sống nhân bản, con người được trưởng thành từng ngày nhờ biết “sang bờ bên kia”. Đặc biệt là trong phán đoán và hành động. Sang bờ bên kia hàm chứa một sự bỏ lại một số điều ở bờ bên này. Bỏ lại óc thành kiến, ta sẽ biết lắng nghe và sẽ tránh được những sai lầm mang tính chủ quan. Bỏ lại những tình cảm cá nhân, ích kỉ và thiên lệch sẽ giúp ta có những quyết định công minh và đúng đắn. Bỏ lại sự tự tôn tự mãn giúp ta tránh được nguy cơ độc tài độc đoán và tự cô lập mình. Bỏ lại sự tự ti mặc cảm sẽ giúp ta phấn khởi và tự tin hơn trong công việc. Bỏ lại danh vọng, chức quyền, địa vị,… giúp ta nhận thấy được con người thật của mình. Như vậy trong đời sống nhân bản, nếu ta dám “sang bờ bên kia”, ta sẽ có nhiều cơ may gặp được chân lí và được chân lí hướng dẫn đời ta. Và chân lí sẽ đem lại cho ta sự tự do đích thực (x. Ga 8, 32)

Sang bờ bên kia hàm chứa một sự từ bỏ, một sự dấn thân trong tin tưởng để đến một nơi mà mình chưa biết. Đây rõ ràng là một hành trình đức tin. Đó chính là điều mà chính Abraham, cha của những kẻ tin, đã làm trước tiên trong hành trình đức tin của ngài (x. St 12, 1-4).

Đời sống của người Kitô hữu cũng được diễn tả dưới hình thức “sang bờ bên kia”. Giáo hội vẫn luôn mời gọi người Kitô hữu “sang bờ bên kia”.

Qua bí tích Thánh Tẩy, người Kitô hữu đã bỏ lại ở “bờ bên này” tội lỗi, đắm mình trong dòng nước để được tẩy rửa để rồi “sang bờ bên kia” trở thành một con người hoàn toàn mới trong Đức Kitô.

Mầu nhiệm trung tâm của đời sống Kitô hữu chính là Mầu nhiệm Thương khó và Phục sinh của Đức Kitô. Người Kitô hữu cũng được mời gọi sống mầu nhiệm này theo cách thức “sang bờ bên kia”. Thật vậy ngay đầu Mùa Chay, chúng ta cũng được mời gọi vào sa mạc theo gương Đức Kitô. Đó cũng là một hình thức sang bờ bên kia: Bỏ lại lối sống cũ; chịu đựng hy sinh, thử thách; để có một sức mạnh và hướng đi mới. Cao điểm chính là mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Kitô. Ở đây hành trình “sang bờ bên kia” càng trở nên rõ ràng. Người Kitô hữu được mời gọi đi vào cuộc thương khó với Đức Kitô. Bước xuống con thuyền đầy thử thách cam go. Phải chống trả với biết bao sóng gió tứ phía hòng nhấn chìm con thuyền. Có những giây phút đen tối như thứ Sáu tuần thánh. Nhưng cuối cùng ánh sáng phục sinh đã bừng lên ở bờ bên kia. Tất nhiên đó chưa phải là nơi nghỉ ngơi bình yên (chỉ có vào thời cánh chung). Người Kitô hữu sống mầu nhiệm Phục sinh được mời gọi mở ra với một chân trời mới, dấn thân cho những xác tín và lí tưởng của mình, đã được củng cố bởi sức mạnh của Lời và sự hiện diện của Đức Kitô.

Tóm lại, hành động “sang bờ bên kia” mang một ý nghĩa giáo dục sâu sắc, đặc biệt về mặt huấn luyện tâm linh và truyền giáo. Ai chưa “sang bờ bên kia” thì chưa thể cảm nhận được cái giá của sự từ bỏ, chưa thể thấy được sự yếu đuối hèn kém của mình, và cũng không nhận ra được sự gần gũi cũng như sức mạnh của Thiên Chúa. Chưa “sang bờ bên kia” thì cũng khó có được cái nhìn cởi mở bao dung và nhiệt huyết tông đồ cần thiết. Lạy Chúa, xin cho con mạnh dạn xuống thuyền sang bờ bên kia theo lệnh truyền của Chúa, cho dù trời đã về chiều.

Dom. Ninh Nguyễn Thông Phán