CHÂN LÝ

Cuộc sống mỗi chúng ta luôn đi tìm chân lý, tâm hồn luôn ước ao và luôn hướng về chân lý nhưng chân lý là gì thì mỗi chúng ta không phải ai cũng hiểu và sống chân lý như nghĩa vốn có của nó. Chúng ta có thể biết được chân lý là gì không hay làm sao ta biết được đâu là thật và đâu là giả?

Có lẽ mỗi chúng ta có quan niệm về chân lý khác nhau. Cũng như mỗi một lãnh vực thì có một quan niệm chân lý ‎khác nhau chẳng hạn như: lãnh vực triết học thì có quan niệm thế này, trong lãnh vực khoa học thì có quan niệm khác,… và trong Kitô giáo cũng quan niệm khác. Trong Tin mừng thánh Gioan, Philatô đã hỏi Chúa Giêsu: Chân lý là gì? Và Ngài đã trả lời cho ông ta. Người ta đã giả thiết Philatô chưa hề nghe biết đến chân lý nên ông muốn biết quan niệm của Đấng Kitô về chân lý như thế nào. Đàng khác, cũng có giả thiết cho rằng Thiên Chúa muốn dùng Philatô để cho nhân loại chúng ta biết Người chính là sự thật, là chân lý. Không biết Philatô đã đón nhận chân lý như thế nào chỉ biết rằng sau đó ông đã giao nộp Người cho dân Do thái đem đi hành hình, còn ông thì rửa tay để nói lên sự vô tội của mình trong việc đổ máu Người. Ông không chịu trách nhiệm về cuộc tử nạn của người đã định nghĩa cho ông nghe Chân lý là gì. Lịch sử chứng tỏ rằng sau cái chết của Đức Kitô thì Đế quốc La-mã đã bắt đầu đi đến chỗ tan rã…Khi Philatô rửa tay và tuyên bố mình vô tội thì ta thấy ông đã biết được thế nào là chân lý, là sự thật. Nhưng ông đã không có can đảm sống, và hành động theo chân lý như ông nhận biết mà trái lại ông đã trốn tránh. Ta thấy nơi con người đại diện cho một dân tộc được kể là văn mình nhất thời bấy giờ mà đã tri-hành không nhất quán.

Nói thật là khi mình nói ra điều đó phù hợp với sự vốn có của nó. Làm đúng là hành động theo đúng như những gì mình tri thức sự việc. Làm chứng gian là mình quả quyết những điều khác với sự việc mà mình đã mắt thấy tai nghe hoặc là bịa ra những điều mình không biết. Người thành thật là người nghĩ sao nói vậy, không che đậy hay nói không đúng theo những gì mình suy nghĩ: điều họ nói ra phù hợp với điều họ suy nghĩ trong lòng. Nhưng không phải dễ vì chúng ta dựa vào đâu mà biết là mình có suy nghĩ đúng để mà hành động theo đó. Trong cuộc đời công khai của Đức Giêsu có lần Người đã nói ta là Đường, là sự Thật và là sự sống. Vậy chúng ta không thể khác được là nghe và sống Lời một cách càng triệt để, có thế thì chúng ta mới giống Người hơn. Làm chứng rằng Đức Giêsu đã chết và sống lại, phải làm chứng điều đó vì đó là sự thật, vì đó là điều mà chúng ta tin và hiểu dựa trên những cơ sở chắc chắn. Đức Kitô chính là chân lý vì chính Người là Đấng đã mạc khải Thiên Chúa Cha. Và chính Chúa Thánh Thần được gọi là thần chân lý vì đã làm chứng cho Đức Kitô và dẫn dắt các tông đồ đến chỗ hiểu biết tường tận giáo lý của Đức Kitô. Bởi đó chân lí nó không nằm ở sự kiện, cũng không nằm ở phán đoán và cũng không nằm ở tương quan mà nó nằm trong chính bản chất của sự vật. Không thể nói một sự việc được nhiều người công nhận thì đó là chân lí mà chân lí là tự bản chất của nó, không phải do người ta công nhận, cũng không phải do người ta gán vào cho nó.

Nếu chưa có phán đoán thì chưa có được điều gì là đúng hay là sai. Đúng hay sai là ta xét sự việc đi với nhiều yếu tố: tương quan, phán đoán và sự kiện. Theo Thánh Tôma thì cả ba yếu tố sẽ cho chúng ta biết nó có là chân lí hay không. Nếu cả ba đều phù hợp thì nó là chân lí bằng không thì nó không là chân lí.

Nói chung là chân lí không phải lúc này đúng lúc khác thì lại khác, hay với người này nó đúng còn với người khác thì nó lại sai mà nó mãi mãi là như vậy, là đúng là chân thật, là như bản chất cái nó là. Chân lí thì không thể thay đổi. Và ai cũng công nhận nó là như thế. Tất cả phán đoán, tương quan và sự kiện đều phù hợp với nhau và thể hiện cùng lúc, không thể thiếu một yếu tố nào hết. Chân lí không phải là sở hữu của yếu tố nào hết mà nó chính là các yếu tố trên và nó cũng vượt trên những yếu tố đó.

Bruno Vinh